"मरुस्थल" के अवतरणों में अंतर

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
यहाँ जाएँ:भ्रमण, खोजें
पंक्ति 5: पंक्ति 5:
 
!क्षेत्रफल (किमी.)
 
!क्षेत्रफल (किमी.)
 
|-
 
|-
|सहारा          
+
|[[सहारा रेगिस्तान|सहारा]]
|[[अफ्रीका|उत्तरी अफ्रीका]]          
+
|[[अफ्रीका|उत्तरी अफ्रीका]]
 
|9065000
 
|9065000
 
|-
 
|-
 
|लिबयान             
 
|लिबयान             
|[[अफ्रीका|उत्तरी अफ्रीका]]          
+
|[[अफ्रीका|उत्तरी अफ्रीका]]
 
|1683500
 
|1683500
 
|-
 
|-
|ऑस्ट्रेलियान       
+
|[[आस्ट्रेलियन रेगिस्तान|आस्ट्रेलियन]]
|[[ऑस्ट्रेलिया]]          
+
|[[ऑस्ट्रेलिया]]
 
|1554000
 
|1554000
 
|-
 
|-
|ग्रेट विक्टोरिया      
+
|[[दि ग्रेट विक्टोरिया रेगिस्तान|ग्रेट विक्टोरिया]]
|[[ऑस्ट्रेलिया]]          
+
|[[ऑस्ट्रेलिया]]
|323800
+
|338,000
 
|-
 
|-
|अटकामा           
+
|[[अटाकामा रेगिस्तान|अटाकामा]]
|उत्तरी चिली          
+
|उत्तरी चिली
 
|180000
 
|180000
 
|-
 
|-
|पेंटोगोनिया      
+
|पेंटोगोनिया
|अर्जेंटीना              
+
|अर्जेंटीना    
 
|
 
|
 
|-
 
|-
|सीरियन          
+
|सीरियन
|[[अरब]]                  
+
|[[अरब]]    
 
|323800
 
|323800
 
|-
 
|-
|अरेबियन           
+
|[[अरब प्रायद्वीपीय रेगिस्तान|अरब रेगिस्तान]]
|[[अरब]]                  
+
|[[अरब]]        
|129500
+
|230,00,00
 
|-
 
|-
|[[गोबी मरुस्थल|गोबी]]              
+
|[[गोबी मरुस्थल|गोबी]]        
|[[मंगोलिया]]              
+
|[[मंगोलिया]]    
 
|1036000
 
|1036000
 
|-
 
|-
|रब आल खाली      
+
|रब आल खाली
|[[अरब]]                  
+
|[[अरब]]    
 
|647500
 
|647500
 
|-
 
|-
|कालाहारी          
+
|[[कालाहारी रेगिस्तान|कालाहारी]]
|बोत्स्वाना              
+
|बोत्स्वाना      
 
|518000
 
|518000
 
|-
 
|-
|ग्रेट सैंडी           
+
|[[दि ग्रेट सेंडी रेगिस्तान|ग्रेट सेंडी]]     
|[[ऑस्ट्रेलिया]]          
+
|[[ऑस्ट्रेलिया]]    
|414400
+
|3,40,000
 
|-
 
|-
|टकला माकन      
+
|[[ताकला माकन रेगिस्तान|ताकला माकन]]
|[[चीन]]                  
+
|[[चीन]]        
|323800
+
|3,27,000
 
|-
 
|-
|अरुनता          
+
|अरुनता
|[[ऑस्ट्रेलिया]]          
+
|[[ऑस्ट्रेलिया]]      
 
|310800
 
|310800
 
|-
 
|-
|कारा कुम           
+
|[[कराकुम रेगिस्तान|कराकुम]]
|दक्षिण-पश्चिमी तुर्किस्तान  
+
|दक्षिण-पश्चिमी तुर्किस्तान
 
|272000
 
|272000
 
|-
 
|-
|नूबियन            
+
|नूबियन  
|[[अफ्रीका|उत्तरी अफ्रीका]]          
+
|[[अफ्रीका|उत्तरी अफ्रीका]]  
 
|259000
 
|259000
 
|-
 
|-
|[[थार मरुस्थल|थार]]              
+
|[[थार मरुस्थल|थार]]    
|[[उत्तरी भारत|उत्तरी]]-[[पश्चिमी भारत]]      
+
|[[उत्तरी भारत|उत्तरी]]-[[पश्चिमी भारत]]  
 
|259000
 
|259000
 
|-
 
|-

09:47, 18 जुलाई 2012 का अवतरण

विश्व के प्रमुख मरुस्थल (पृष्ठ संख्या 172)
नाम देश क्षेत्रफल (किमी.)
सहारा उत्तरी अफ्रीका 9065000
लिबयान उत्तरी अफ्रीका 1683500
आस्ट्रेलियन ऑस्ट्रेलिया 1554000
ग्रेट विक्टोरिया ऑस्ट्रेलिया 338,000
अटाकामा उत्तरी चिली 180000
पेंटोगोनिया अर्जेंटीना
सीरियन अरब 323800
अरब रेगिस्तान अरब 230,00,00
गोबी मंगोलिया 1036000
रब आल खाली अरब 647500
कालाहारी बोत्स्वाना 518000
ग्रेट सेंडी ऑस्ट्रेलिया 3,40,000
ताकला माकन चीन 3,27,000
अरुनता ऑस्ट्रेलिया 310800
कराकुम दक्षिण-पश्चिमी तुर्किस्तान 272000
नूबियन उत्तरी अफ्रीका 259000
थार उत्तरी-पश्चिमी भारत 259000
किजिलकुल मध्य तुर्किस्तान 233100

शुष्क जलवायु वाले प्रदेशों में पाये जाने वाले वे क्षेत्र जहां वर्षा कम या नहीं के बराबर होती है एवं वनस्पतियां नहीं उगती हैं, मरुस्थल कहलाते हैं। ऐसे प्रदेशों में बालुकाभित्ति, कंकड़-पत्थर एवं चट्टान की अधिकता रहती है। मरुस्थल निम्न प्रकार के होते हैं-

  1. वास्तविक मरुस्थल- इसमें बालू की प्रचुरता पाई जाती है।
  2. पथरीले मरुस्थल- इसमें कंकड़-पत्थर से युक्त भूमि पाई जाती है। इन्हें अल्जीरिया में रेग तथा लीबिया में सेरिर के नाम से जाना जाता है।
  3. चट्टानी मरुस्थल- इसमें चट्टानी भूमि का हिस्सा अधिकाधिक होता है। इन्हें सहारा क्षेत्र में हमादा कहा जाता है।


पन्ने की प्रगति अवस्था
आधार
प्रारम्भिक
माध्यमिक
पूर्णता
शोध

टीका टिप्पणी और संदर्भ


बाहरी कड़ियाँ

संबंधित लेख